Σε συνέχεια της κίνησής του να θέσει θέμα ηθικού των στελεχών του Πολεμικού Ναυτικού και να έρθει σε απ'ευθείας αντιπαράθεση με την κυβέρνηση, ο Α/ΓΕΝ Κοσμάς Χρηστίδης, έδωσε συνέντευξη στην εφημερίδα Real News και αφενός υποστηρίζει αυτά που ήδη ανέφερε στο έγγραφό του που κοινοποίησε στην πολιτική ηγεσία, αφ'ετέρου πλέον θέτει και θεμα επιχειρησιακής ικανότητας του ΠΝ: "Περαιτέρω συρρίκνωση του προϋπολογισμού, με αναπόφευκτα συνεπακόλουθα τη μείωση της επιχειρησιακής εκπαιδεύσεως και τη δυσκολία συντήρησης και αναβάθμισης του υπάρχοντος υλικού, δεν μπορεί παρά να την επηρεάσει μεσο-μακροπρόθεσμα".
Χαρακτηρίζει τα οικονομικά μέτρα "δυσανάλογα" σε βάρος των στελεχών και θέτει και πάλι θέμα ηθικού, λόγω των περικοπών και ειδικά λόγως πιθανής περικοπής του εφάπαξ. Ειδικά την περικοπή των οδοιπορικών την χαρακτηρίζει "ανήθικη κίνηση".
Η ουσία: Ο αντιναύαρχος Κ.Χρηστίδης δεν λέει τίποτα περισσότερο από αυτά που ισχύουν και συμβαίνουν στην πραγματικότητα. Θα λέγαμε "Και λίγα είπε" αναφορικά με τις διαθεσιμότητες. Το ζήτημα όμως πλέον είναι πολιτικό: Για πρώτη φορά μετά το 1974 ένας Αρχηγός Κλάδου προχωρά σε 100% πολιτική παρέμβαση. Έστω και αν είναι αυτός που ευεργετήθηκε από το πραξικόπημα Μπεγλίτη-Παπανδρέου.
Το ερώτημα είναι τι κάνει η κυβέρνηση.Συνεχίζει την ίδια πολιτική στις Ένοπλες Δυνάμεις με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει ή αλλάζει ρότα;
Ας δούμε ολόκληρη της συνέντευξη που παραχώρησε στην καλό συνάδελφο Πάρι Καρβουνόπουλο.
-Εκφράσατε με έγγραφό σας την ανησυχία σας προς την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΘΑ για όσα λέγονται και γράφονται για το εφάπαξ του προσωπικού. Είναι η πρώτη επί της ουσίας αντίδραση Αρχηγού Γενικού Επιτελείου μέσα στα θεσμικά όρια βέβαια. Γιατί κάνατε αυτή τη κίνηση;
Α/ΓΕΝ: "Η πλειονότητα του προσωπικού του ΠΝ προσέφερε και προσφέρει, κυρίως από αγάπη για το Ναυτικό μας και την Πατρίδα, πολλές φορές εις βάρος των οικογενειακών και προσωπικών υποχρεώσεων.Για στελέχη που συνεχίζουν και προσφέρουν από αγάπη και υπευθυνότητα και επιδεικνύουν υψηλότατο αίσθημα ευθύνης, θα ήταν άδικο να μειωθούν οι κόποι ζωής, την ίδια στιγμή που άλλοι συνάδελφοι τους, που έλαβαν την απόφαση και αποστρατεύτηκαν, έχουν ήδη λάβει το σύνολο του εφάπαξ, το οποίο βέβαια και αυτοί δικαιούνταν. Η κίνηση μου λοιπόν αυτή ήρθε ως απλός σεβασμός και ηθική υποχρέωση στον μόχθο των στελεχών του ΠΝ, καθώς πρέπει το εν λόγω προσωπικό να το εμπνεύσω και να το πείσω για την άριστη προπαρασκευή του ΠΝ προς πόλεμο και τη διατήρηση του αξιόμαχου, ανεξάρτητα του πόσο δυσβάσταχτα οικογενειακά προβλήματα τους δημιουργεί η οικονομική κρίση".
-Οι περικοπές που έχουν υποστεί τα τελευταία τρία χρόνια οι στρατιωτικοί είναι ασύλληπτες. Και υπάρχει το παράπονο ότι σ αυτά τα τρία χρόνια οι στρατιωτικοί ηγέτες των ΕΔ επέλεξαν δημοσίως τουλάχιστον να μην εκφράσουν τους προβληματισμούς τους. Σε άλλες χώρες, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Βρετανία, είδαμε και ακούσαμε τους Αρχηγούς να επισημαίνουν στην κυβέρνηση τις επιπτώσεις των περικοπών. Παρακαλώ για το σχόλιο σας. Επίσης, υπάρχουν κάποιες σκέψεις, κάποια μέτρα που θα μπορούσαν αν εφαρμοστούν να “ανακουφίσουν” το προσωπικό από τις συνέπειες των περικοπών;
Α/ΓΕΝ: Όντως οι περικοπές που έχουν ήδη υποστεί οι στρατιωτικοί είναι μεγάλες. Βέβαια, ακολουθούν και έτερες, ακόμα μεγαλύτερες. Η σημερινή εποχή είναι δύσκολη για όλους μας. Η Πατρίδα μας ευρίσκεται σε δύσκολη θέση και όλοι οι Έλληνες υποφέρουν οικονομικά. Επομένως, από τα οικονομικά μέτρα δεν μπορεί να εξαιρεθεί το προσωπικό του ΠΝ. Το θέμα είναι τα μέτρα να είναι δίκαια.
Γνωρίζω ότι είναι δυσβάστακτα για τις Ένοπλες Δυνάμεις αλλά έχω την αίσθηση ότι είναι και δυσανάλογα. Καταρχάς, να σας αναφέρω ότι η στρατιωτική Ηγεσία κατ’ επανάληψη έχει διατυπώσει, θεσμικά και αρμοδίως, τους προβληματισμούς της για τις πάσης φύσεως μειώσεις επί των αποδοχών και των προϋπολογισμών των Γενικών Επιτελείων.
Όσο αφορά σε μέτρα που θα μπορούσαν αν εφαρμοστούν να “ανακουφίσουν” το προσωπικό από τις συνέπειες των περικοπών, μπορώ να σταθώ σε πολλά παραδείγματα αλλά θα αναφέρω μόνο δύο.
Όλα ανεξαιρέτως τα Υπουργεία έχουν θεσμοθετήσει και κατοχυρώσει πληρωμές των υπερωριών και εργασίας πέραν του πενθημέρου. Σε ότι αφορά στο στρατιωτικό προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων, αυτό είχε την μορφή επιδόματος ως πάγια οδοιπορικά. Τυχόν κατάργηση των παγίων οδοιπορικών θεωρώ ότι δεν είναι ηθικά δίκαιο, ενώ είναι ηθικά νόμιμη και δίκαιη η θεσμοθέτησή τους, στην ίδια ακριβώς λογική που είναι θεσμοθετημένα για τα Σώματα Ασφαλείας.
Θεωρώ ότι η διατήρηση των παγίων οδοιπορικών είναι εξαιρετικά σημαντικό θέμα. Να σας τονίσω ότι πολλά στελέχη εργάζονται πολύ πέραν του ωραρίου, χωρίς να έχουν ποτέ εισπράξει ένα ευρώ παραπάνω ή παλαιότερα μία δραχμή.
Επιπρόσθετα, την καταβολή της ημερήσιας αποζημίωσης στα 3/3 αντί για 2/3 στο προσωπικό των πλοίων του Στόλου, που πλέουν μερόνυχτα για την φύλαξη των ανατολικών μας συνόρων, θεωρώ ηθικά επιβεβλημένη, καθόσον καλύπτεται μέσα από τον μειωμένο λειτουργικό προϋπολογισμό του Ναυτικού και είναι ένα μικρό συμβολικό ποσό που έχει εγκριθεί από την Ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και εκκρεμεί η έγκριση από το Υπουργείο Οικονομικών.
Θα ήθελα να σας αναφέρω ότι είναι διαφορετικό πράγμα να είναι κάποιος 10 ημέρες εν πλω, μακριά από το σπίτι και την οικογένεια του, και διαφορετικό να επιστρέφει κάθε ημέρα στις 10 το βράδυ στο σπίτι του. Δεν αρκεί μόνο να λέμε ότι πρώτη προτεραιότητα είναι ο ανθρώπινος παράγοντας και ότι διοικούμε μέσω ανθρωποκεντρικής διοίκησης. Πρέπει να το κάνουμε και πράξη.
- Όλο αυτό το διάστημα που οι περικοπές αποτελούν το κύριο θέμα προβληματισμού των στελεχών και του προσωπικού, ακούγονται απόψεις που υποστηρίζουν ότι οι Αρχηγοί, ειδικά στο τελευταίο πακέτο μέτρων το οποίο έπληξε τις ΕΔ , θα έπρεπε να εξετάσουν ακόμη και το ενδεχόμενο παραίτησης; Σας πέρασε ποτέ από το μυαλό;
Α/ΓΕΝ: Οι Αρχηγοί υπηρετούν το έθνος, σέβονται και τιμούν τις παραδόσεις. Λειτουργούν ως οφειλέτες του έθνους, δεν κρατούν καρέκλα και σφραγίδα για να επιβληθούν, αλλά για να προσφέρουν. Ασκούν βίο φιλόπατρι, έντιμο, έμπονο και ασκητικό. Ο Αρχηγός δεν μετράει τι έπραξε, αλλά τι έχει μπροστά του να πράξει, διότι ο δρόμος μπροστά του δεν έχει τέρμα, συνεχώς επεκτείνεται, εξασφαλίζει την κατανόηση του εθνικού συμφέροντος και των προτεραιοτήτων του από τους υφισταμένους του.
Ο Αρχηγός καλείται να αφήσει πρότυπα συμπεριφοράς προς τους νεότερους , οι οποίοι τον θέλουν ειλικρινή, συνεπή συνετό και αποφασιστικό, με θάρρος της γνώμης, ασυμβίβαστο και πάντα έτοιμο να αναλάβει προσωπική θυσία έναντι του γενικού καλού. Ο Αρχηγός αναγνωρίζει και επαινεί το ήθος, την αρετή, την φρόνηση και την γνώση των στελεχών, προωθεί την αξιοκρατία και ταυτόχρονα κτυπάει τη ραθυμία, την αδιαφορία, την άγνοια και τα παραπτώματα. Επομένως, είναι έτοιμος να παραιτηθεί θέτοντας το συμφέρον του Έθνους και του Πολεμικού Ναυτικού πάνω από τον εαυτό του. Δεν συμβιβάζεται σε ζητήματα εθνικού συμφέροντος, ηθικής, προσωπικού κύρους και Ναυτικών Παραδόσεων.
Η τιμή του όπλου ανήκει στον Αρχηγό του άρα καθοριστικό κριτήριο στην απόφασή του είναι και τα ερωτήματα: «Τι επιβάλει το χρέος έναντι του ΠΝ και των στελεχών του; Παραίτηση η παραμονή;» «Πιστεύει ο Αρχηγός ότι με την επιλογή ή μη παραίτησης θα συνεχίσει την προσφορά του στο ΠΝ και ότι η προσφορά του θα είναι μεγαλύτερη με την παραίτηση του;» Το δίλημμα λοιπόν είναι υπαρκτό και η απόφαση γνωστή. Το προσωπικό του ΠΝ διαπαιδαγωγείται με τη βασική αρχή ότι ο Κυβερνήτης δεν εγκαταλείπει ποτέ το πλοίο και το πλήρωμα του την ώρα της μάχης.
-Οι περικοπές που έχουν γίνει έχουν επηρεάσει την επιχειρησιακή μας ικανότητα; Ρωτάω γιατί οι πολίτες ακούνε τους πολιτικούς να λένε ότι δεν υπάρχει καμία επίπτωση, αλλά ανησυχούν.
Α/ΓΕΝ: Το ΠΝ επί του παρόντος διατηρεί την επιχειρησιακή του ικανότητα. Όμως, περαιτέρω συρρίκνωση του προϋπολογισμού, με αναπόφευκτα συνεπακόλουθα τη μείωση της επιχειρησιακής εκπαιδεύσεως και τη δυσκολία συντήρησης και αναβάθμισης του υπάρχοντος υλικού, δεν μπορεί παρά να την επηρεάσει μεσο-μακροπρόθεσμα. Τα στελέχη του ΠΝ έχουμε δεσμευτεί δια όρκου να εξαντλήσουμε τα όρια της φυσικής, ψυχικής και πνευματικής αντοχής στην εκτέλεση της αποστολής μας με χρήση των μέσων που μας διαθέτει η πατρίδα μας διότι αυτό συμβαδίζει με το χρέος μας και τις ναυτικές παραδόσεις.
Ως Αρχηγός ΓΕΝ, στο δημοκρατικό όπλο που υπηρετώ και έχω την τιμή να προΐσταμαι, είμαι υποχρεωμένος να αποδεχτώ την πολιτική εντολή να προπαρασκευάσω το ΠΝ για ανάληψη αποστολών και επιχειρήσεων με την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση του υπάρχοντος δυναμικού και υλικού.
Σε ότι αφορά το αξιόμαχο, όπως επιβεβαιώνει η ιστορία του, το ΠΝ δεν κάμπτεται ενώπιον των δυσμενών συσχετισμών, εμφορείται από δημοκρατικό και επιθετικό πνεύμα και εμπνέεται από την ναυτική παράδοση. Η παρουσία του ΠΝ είναι σεβαστή στην Μεσόγειο, ενώ παγκοσμίως είναι παραδεκτή η ναυτοσύνη του.
Εν κατακλείδι, το αξιόμαχο στην ουσία στηρίζεται στην επιχειρησιακή εκπαίδευση, στο ηθικό των στελεχών του και στην αξιοκρατία. Η μείωση του λειτουργικού προϋπολογισμού του Ναυτικού, που είναι απόρροια της οικονομικής κρίσης, έχει ως αποτέλεσμα την αναδιοργάνωση των υπηρεσιών του και την «αναδιάταξη» του Στόλου, θέματα τα οποία έχουν ήδη δρομολογηθεί.
Το ΠΝ τα τελευταία χρόνια κατέβαλε μία μεγάλη προσπάθεια για να ισοσκελίσει την οικονομική του λειτουργία και να συμβάλει στην αποφυγή δημιουργίας χρεών. Η προσπάθεια αυτή περαιτέρω μείωσης του λειτουργικού μας κόστους συνεχίζεται με παροπλισμό παλαιών πλοίων και με λήψη ακόμη και επαχθών μέτρων όπως η μείωση ασκήσεων και αποστολών. Παράλληλα, τα πληρώματα μας έχουν αυξήσει την αυτοεπισκευαστική τους ικανότητα και καρτερικά αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και περαιτέρω ευθύνες για τη διαχείριση των σύνθετων προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε.
Όμως, για να διατηρηθεί το αξιόμαχο απαιτείται επιχειρησιακή εκπαίδευση. Τα πληρώματα των πλοίων και οι επιτελείς των θαλάμων επιχειρήσεων χρειάζονται σκληρή, παρατεταμένη εκπαίδευση εν πλω προκειμένου να εξασφαλίζεται η υψηλή ετοιμότητα, η αυτοπεποίθηση και το αναγκαίο ηθικό στην αντιμετώπιση των πραγματικών καταστάσεων.
Τα παραπάνω προϋποθέτουν εξασφάλιση οικονομικών πόρων τουλάχιστον στους τομείς προμήθειας καυσίμων και ανταλλακτικών.Πολλαπλασιαστής της ισχύος μας και απάντηση στη έλλειψη ποσότητας είναι η ποιότητα και το ηθικό του προσωπικού. Αυτά προστατεύουμε ως κόρη οφθαλμού. Πιστεύω ότι τα στελέχη μας ανταποκρίνονται και διατηρούν υψηλό φρόνημα.
Στο προσωπικό μας βασίζουμε τα πάντα. Άλλωστε τα ακόλουθα λόγια του Ναυάρχου Κουντουριώτη δεν σταματούν να μας καθοδηγούν: «Εγώ κύριε Πρόεδρε δεν καταγίνομαι με το χι συν ψι και τας γωνίας αποκλίσεως. Ξεύρω να πω ένα πράγμα. Καράβια άνευ ικανού εμψύχου υλικού, είναι μόλυβδος βαρύς βυθιζόμενος εντός ύδατος. Σας διαβεβαιώ ότι με τα καράβια που έχομε θα κάμουμε καλά τη δουλειά μας».
-Μέσα σ'αυτή τη θύελλα που βιώνουμε, η ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολική Μεσογείου κυριολεκτικά βράζει. Και το ΠΝ έχει να παίξει σ αυτή τη περιοχή πολύ σημαντικό ρόλο. Ανησυχείτε για τις εξελίξεις στη “γειτονιά” μας;
Α/ΓΕΝ: Οπωσδήποτε. Κάθε πρόκληση όμως είναι και μία ευκαιρία. Μην ξεχνάτε ότι η κύρια περιοχή που επιχειρούμε ποτέ δεν ήταν ήρεμη. Πιστεύω ότι την παρούσα περίοδο, αλλά και την επόμενη δεκαετία, αναδύονται νέες προκλήσεις για τις οποίες πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι και να έχουμε λύσεις εκ των προτέρων. Με την παραδοσιακή πρόκληση να είναι παρούσα, με τις ενεργειακές οδούς με τις νέες στρατηγικές συμμαχίες που αναπτύσσονται στην περιοχή, αλλά και με την αστάθεια που παρουσιάζουν ορισμένα κράτη της νοτιοανατολικής Μεσογείου, ο ρόλος της Ελλάδας γίνεται ολοένα και πιο κομβικός. Το Πολεμικό Ναυτικό αποτελεί ισχυρότατο όπλο στις επιταγές της Κυβέρνησης και του Ελληνικού λαού, με αποτρεπτική ισχύ έναντι της εχθρικής επιβουλής, καθώς και ικανό πρεσβευτή της Ελλάδας στη διεθνή γεωπολιτική σκηνή.Στηρίζουμε την αμυντική πολιτική της Ελλάδας.
Φέτος εορτάζουμε τα 100 χρόνια των Βαλκανικών πολέμων. Το Πολεμικό Ναυτικό, αποτέλεσε το ισχυρό χαρτί στα χέρια του τότε Πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου και διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο όχι μόνο για την είσοδο της χώρας μας στη Βαλκανική Συμμαχία, αλλά και για την απελευθέρωση της χώρας από τον Οθωμανικό ζυγό. Το ΠΝ τιμά τους ήρωες του με σεμνότητα και σεβασμό. Ποιό είναι το μήνυμα σας επ’ ευκαιρία του εορτασμού των Βαλκανικών πολέμων?
Διαχρονικά - από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι και σήμερα - το Πολεμικό μας Ναυτικό προασπίζει τα ιδανικά της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Η σημερινή εποχή μοιάζει σε πολλά με αυτή προ των Βαλκανικών Πολέμων. Λίγο πριν από την έκρηξη των Βαλκανικών Πολέμων, η χώρα μας βρισκόταν σε δύσκολη θέση στο διεθνή περίγυρο και σε δεινή οικονομική θέση. Όμως, λαός, στρατιωτικοί και πολιτεία, καθοδηγούμενοι από τη χαρισματική ηγεσία του Ελευθερίου Βενιζέλου, ύψωσαν το ανάστημά τους και έγιναν ένα, μπροστά στις προκλήσεις της εποχής. Από το Αιγαίο των Βαλκανικών Πολέμων ξεπρόβαλαν οι παραδοσιακές αξίες του Πολεμικού Ναυτικού, το δημοκρατικό πνεύμα, η ναυτοσύνη, η ορμητικότητα, η ανδρεία, η ψυχική δύναμη, η επινοητικότητα, η πρωτοπορία και η πρωτοβουλία. Αξίες που είναι ιερές για εμάς τους σύγχρονους.
Σήμερα, ένα αιώνα μετά, μία νέα περίοδος αρχίζει για την Ελλάδα, που κινητοποιώντας τις δυνάμεις της πρέπει, όχι μόνο απλά να αγωνιστεί αλλά να κερδίσει το μέλλον της. Τα λόγια του Ελευθερίου Βενιζέλου προς τον Ναύαρχο Κουντουριώτη «Η πατρίς αξιοί από υμάς όχι απλώς να αποθάνετε υπέρ αυτής. Αυτό θα ήταν το ολιγότερο. Άξιοι να νικήσετε. Και θα νικήσετε. Είμαι υπερβέβαιος» πρέπει να γίνουν συνείδηση του κάθε Έλληνα. Έτσι θα φανούμε κι εμείς αντάξιοι των ηρώων των Βαλκανικών Πολέμων και της γενιάς εκείνης των Ελλήνων, που έβλεπε την πατρίδα της με υπερηφάνεια και ήταν έτοιμη να θυσιαστεί για την ελευθερία της.
Από τη θέση μου σας διαβεβαιώνω ότι αν απαιτηθεί, πέρα από κάθε αντιξοότητα, το προσωπικό του Πολεμικού Ναυτικού, θα αγωνιστεί με τον ίδιο ζήλο και αυταπάρνηση για να υπερασπίσει την ακεραιότητα της πατρίδας μας, την ελευθερία και τη δημοκρατία.
